Voedsel, de natuur zit er vol mee

De natuur is één grote voedselvoorziening: het is eten en gegeten worden. Wie wil kan deze tijd, op het eind van de zomer, een graantje, of liever gezegd, een besje of peertje meepikken uit de natuur. Ook in Park Lingezegen.

Zowel planten als dieren willen wel zelf eten maar verzetten zich tegen gegeten worden. Deze strijd woedt in volle hevigheid in de hele natuur. Over het risico gegeten te worden hoeft de mens, in Nederland althans, zich niet druk te maken. We hebben onze belagers al lang geleden weggevaagd.
Maar als we zelf willen eten, kunnen we toch niet zomaar onze tanden zetten in alles wat in de nazomer rijpt aan bomen en struiken. Want zoals gezegd, ook planten hebben manieren om zich tegen vraat te verzetten.

Zo weten struiken als braam, framboos of meidoorn zich te beschermen met stekels en doornen. Dat werkt goed voor de plant zelf, maar niet voor hun vruchtjes. Vruchten zijn eigenlijk een om de zaden (pitten) heen gegroeide verpakking. Ze zijn voor wie ze lekker vindt. Graag zelfs. Vogels die bessen eten en de pitten ergens weer uitpoepen, werken mee aan de verspreiding van de planten.  Naast vogels zijn ook dieren als muizen en tal van insectensoorten dol op vruchten (vertel een fruitteler wat). En mensen natuurlijk ook. Maar het verspreiden van zaden, dat doen wij toch op een andere manier.

Het klinkt wat onlogisch, maar veel planten beschermen ook hun vruchten en zaden, en wel met gif. Voor de ene diersoort kan iets giftig zijn waar de ander geen last van heeft. Pluk en eet daarom nooit onbekende bessen zonder eerst uitgezocht te hebben of ze voor mensen eetbaar zijn. Begin bijvoorbeeld niet aan besjes van de wilde liguster, kardinaalsmuts, vuilboom of niet-rijpe vlierbessen, want ze zijn giftig, net als vele andere soorten.
Pluk liefst ook niet laag bij de grond waar mogelijk dieren tegenaan geplast hebben – zo kunnen ziektes worden verspreid – en was de vruchten altijd goed.

Tips

Hieronder enkele plekken in Lingezegen en omgeving waar de komende tijd wat te plukken of te rapen valt. Wie rondkijkt, vindt er vast veel meer.

  • Bramen en bessen. De wild woekerende bramenstruiken dragen heerlijke kleine vruchtjes. Je moet wel goed bekleed zijn om hun stekels te trotseren. Schermen donkerpaarse vlierbessen zijn te verwerken tot sap of jam, net als de bramen. Ook bessen van hondsroos, lijsterbessen, sleedoorn en meidoorn zijn bruikbaar. Ze zijn te vinden in de bosjes van bijvoorbeeld De Park of het Spiegelbos bij De Woerdt of elders op tal van verwaarloosde plekjes.
  • Fruitbomen, ze omzomen soms de openbare weg. Bij De Park staan oude perenbomen waarvan wij hopelijk nog in geen jaren afscheid hoeven te nemen. Het zijn zowel hand- als stoofperen. Op de kruising Hollanderbroeksestraat – Weteringsewal staan ze ook, evenals aan de Stationsstraat richting Valburg. De vruchten zijn nu nog niet rijp. Op langere termijn bieden de nog aan te planten boomgaarden in De Park kansen om fruit te plukken.
  • Noten. Walnoten vallen in oktober van de bomen aan de notenlaan bij De Park 10, afslaan het zijpad in. Er staan ook notenbomen aan de Notenlaan, tussen de nieuwe plassen in Nijmegen-Noord en aan de Lochtsestraat ten westen van Elst en op meer openbare plekken.
    Hazelnootstruiken staan onder andere in Fikkersdries, het waterwingebied aan de Langstraat bij Driel.

Voor een lijst van giftige planten, klik hier.
Kijk ook op internet voor recepten om het fruit te verwerken.

Nog twee tips:
Warmoes, de historische tuinderij in Lent, houdt gedurende de Landschapstriënnale iedere zaterdag een openbare plukdag van vele soorten zacht fruit, appels, peren en ook bloemen. Van 11 tot 16 uur, tegen een vergoeding voor het geplukte. Zie hier voor meer info.

Minisymposium: Voor iedereen die geïnteresseerd is in creatieve ideeën over de mogelijkheden van voedsel in en rondom Park Lingezegen is er een minisymposium, 26 en 27 augustus, respectievelijk 12.00 – 13.00 uur op Boerderij De Bredelaar en 9.00 – 11.00 uur in het Kassengebied Bergerden, Viola 3, Bemmel. Deelname is gratis, graag mailen naar arjen.spijkerman@wur.nl o.v.v. Voedsel symposium.

 

Margreet Jellema,
Bureau De Knotwilg

 

Misschien vind je deze berichten ook interessant