Pruiken knotten

Op winterdagen zagen de vrijwilligers aan de pruik van knotwilgen. De takken die omlaag vallen vormen forse bergen hout, de kale knotten blijven achter. Het kan nu nog net, tot het stijgen van de temperatuur en het lengen van de dagen de sapstromen in de bomen op gang brengen. De bomen komen weer tot groei en bloei en in enkele maanden groeit er op een kale knot weer een volle pruik.

Vrijwilligerswerk

Iedere winter trekken ploegen vrijwilligers erop uit om de knotwilgen in vorm te houden. De gemeentes knotten de bomen die aan de openbare weg staan. Eens in de vier tot zes jaar is een boom aan de beurt.
Er zijn knotploegen die met een elektrische zaag het werk aanmerkelijk versnellen, maar de groepen die in Park Lingezegen en omgeving actief zijn, werken liever zonder dit lawaai, met handzagen en kniptangen.

Wilgen aan de Oude Postweg, Bemmel

Wilgen aan de Oude Postweg, Bemmel

“Het is altijd gezellig om met zijn allen buiten te werken,” zegt coördinator van Knotgroep Lingewaard Natuurlijk, Theo Dhont. De ruimte, de rust van het wijde land, de koffiepauze samen. Er is zwaar werk voor wie de dikke takken aanpakt. Er is lichter werk voor wie de takken wegsleept.
Deze winter vielen er onwaarschijnlijk veel zaterdagen uit, ondervond Wim van Middelaar, coördinator van Stichting Overbetuwe Groen Natuurlijk (SOGN), die in Overbetuwe actief is. Nog nooit was regen zo vaak de spelbreker. Want als de takken nat zijn worden ze glad en daarmee wordt het werk onaangenaam en gevaarlijk. Dan wordt er dus niet geknot.
De SOGN heeft dit jaar een grote aanwas van nieuwe mensen. Een zevental asielzoekers versterkt de gelederen, wat de spankracht van de groep aanzienlijk doet toenemen.

Mens en knotwilg kunnen niet zonder elkaar

Op diverse plekken in Park Lingezegen zijn de knotwilgen te vinden: op erven, langs weggetjes en in weilanden. Bij De Park bijvoorbeeld. En misschien wel het allermooist zijn ze langs de Oude Postweg bij Bemmel. Knotgroep Lingewaard Natuurlijk heeft enige tijd geleden meegewerkt aan het herstel van deze oude karakteristieke bomen.

De knotwilg en de mens hebben elkaar nodig. Zonder mens ontstaat er geen knotwilg, zonder knotwilg heeft de mens niet de soepele twijgen om manden en ander gebruiksgoederen van te maken.
Al kan de huidige mens zonder de twijgen van de knotwilg, de knotwilg kan niet zonder de mens. Want als eenmaal door herhaaldelijk afzagen van takken een knot is gevormd, betekent ophouden met knotten dat de boom zal scheuren. De knot wordt op een gegeven moment te zwaar voor de boom en de boom gaat kapot.
Er zijn heel wat knotwilgen uit het landschap verdwenen. En dan blijken de eigenzinnige, onverzettelijke, bonkige bomen zo vertrouwd en eigen te zijn dat we ze toch niet kwijt willen. Een knot vormt een eigen eilandje van leven voor vogels en insecten die in het zachte vermolmde hout van de knot een leefplekje vinden. Ook zij willen de knotwilg niet kwijt.

Voor geïnteresseerden:
Knotgroep SOGN: groennatuurlijk@upcmail.nl
Knotgroep Lingewaard Natuurlijk: knotgroepbemmel@lingewaardnatuurlijk.nl

 

Margreet Jellema,
Bureau De Knotwilg

Misschien vind je deze berichten ook interessant