Een slim en gedurfd Park Lingezegen

Op 19 mei organiseerde Park Lingezegen een seminar voor ambtenaren van de vier gemeenten, waterschap en provincie, Staatsbosbeheer, LTO, kennisinstituten en een paar bedrijven: wat heeft meegespeeld in de ontwikkeling van Park Lingezegen, en wat zijn plannen voor de toekomst? Als (mede-) procesbegeleider had ik de eer bij alle workshops even een kijkje te nemen en een glimp op te vangen van het verhaal dat in de doorontwikkeling van Park Lingezegen gecreëerd gaat worden.

De verhaallijn lijkt te vangen zijn met de volgende termen:

  • Slim en gedurfd
  • Vernieuwend en praktisch
  • Omgaan met alle belangen

Ik zal dit illustreren door een korte rondgang langs de workshops te maken.

Slim en gedurfd

  • Slimme inrichting: Workshop Landschappelijke kwaliteit van Michaël van Buuren. Michaëls ei van Columbus is het park juist niet als het bekende Sonsbeek Park of Central Park (New York) in te richten, maar door vijf deelgebieden te onderscheiden die aansluiten bij typische thema’s in de Betuwe zoals groen, akker, water, veeteelt en recreatie. Zo herkennen zowel bewoners als ondernemers zichzelf in het park. Een belangrijke voorwaarde om het park tot leven te laten komen.
  • Slimme technologie: Workshop Adapatief watermanagement van Cees Kwakernaak en Ton Drost. De klimaatverandering brengt perioden van wateroverlast en droogte voort. Dit vraagt om een vernuftige wijze van waterregulatie in de Betuwe. Met adaptief watermanagement wordt op basis van tal van meteorologische en andere gegevens een slimme waterspaarpot in het park gecreëerd. Professionele instellingen zeggen dat dit onmogelijk is, Cees en Ton gaan bewijzen dat het wel kan.
  • Slimme economie: Workshop SMART-polder van Barry Scholten en Nico Buskens. Wat voor anderen een probleem is, is voor de SMART-polder een zegen. Op momenten dat er door wind en zon zoveel elektriciteit wordt opgewekt dat de elektriciteitsprijs zelf negatief wordt, zetten Barry en Nico de pompen aan en wordt overtollige energie in een waterbekken opgeslagen. Slaat de prijs om, dan worden diezelfde pompen turbines waarmee elektriciteit wordt opgewekt. Ook gaan Barry en Nico geld verdienen met koude (verkregen uit oppervlaktewater), door het als koelmiddel te gaan verkopen. De ware Hollandse koopmansgeest!

Vernieuwend en praktisch

  • Workshop Innovatief waterzuiveren met biocasade van Thea van Kemenade. Thea wil van het park een verzameling proeftuinen maken, die aantonen dat slimmigheden echt in de praktijk kunnen werken. Deze proeftuinen gaat ze vermarkten door de opgedane kennis te exporteren. Het geld dat terugstroomt kan ze weer investeren in het realiseren van nieuwe ideeën. Ze maakt het park dus tot een vliegwiel van vernieuwing en daarmee tot een trekpleister voor vernieuwers in binnen- en buitenland.
  • Workshop Elektriciteit uit plantenwortels van Nanda Heshof en Paulien van Straten. Is dat mogelijk dan? Ja, Nanda en Paulien laten zien dat dit zelfs met eenvoudige bouwpakketten te realiseren is. Hoe geweldig zou het zijn als we zo het nieuwe fietspad in Het Waterrijk van ledverlichting zouden kunnen voorzien. Het bekende Van Gogh-fietspad in Nuenen krijgt een broertje/zusje in Park Lingezegen.
  • Workshop Stadslandbouw en voedselbossen van Louis Dolmans. In rap tempo tovert Louis het park om tot hét permacultuur-gebied van Nederland. Zoveel vernieuwing te midden van traditionele landbouw roept altijd een reactie op. Louis heeft een manier gevonden om de aansluiting te maken. Hij staat voor iedereen open om het gesprek aan te gaan. Niet met het doel om het eens te worden maar om elkaars visies te respecteren. Vanuit het vertrouwen dat ontstaat is samenwerking mogelijk. Wie weet wat voor nieuws daar weer uit voort gaat komen?!

Omgaan met diverse belangen

  • Workshop Bodem en Grond van Emile Hagelen en Roel Groot Jebbink. Voor agrariërs is grond heilig, dat weten Emile en Roel. Hoe verwerf je grond op een eerlijke en rechtvaardige wijze waarin zowel rekening wordt gehouden met de idealistische bestemming van het park als met de realistische wens van grondeigenaren om er geld aan te verdienen? Tot op heden is er geen grond onteigend en is het Emile en Roel gelukt 450 hectare op minnelijke wijze te verwerven.
  • Workshop Private initiatieven en New Economy van Frank van Rooijen en Theo de Bruin. Tja, en dan hebben de gronden hun vernieuwende bestemming gevonden en vervolgens word je geconfronteerd met tal van dilemma’s. Geweldig als er grootschalig groene energie wordt opgewekt, maar hoe verhoudt zich dat tot de voorkeur van het park voor kleinschaligheid? Prachtig dat we op industriële schaal hennep als grondstof voor de circulaire economie gaan produceren, maar staat dat niet op gespannen voet met het multi-gewassen principe van de permacultuur? De gebruikersraad is het forum waarop deze discussies kunnen worden gevoerd.
  • Workshop Samenwerkingsvormen van Jan Heinen en Jaap Roest. Het mag duidelijk zijn dat dit spel alleen goed gespeeld kan worden als alles democratisch en juridisch verantwoord verloopt. Met het opzetten van de Gemeenschappelijke Regeling bepalen Jan en Jaap de spelregels. De grote kunst hierin is om de mensen niet de regels te laten dienen, maar om met de regels de ontwikkeling te stimuleren. Omdat regels per definitie naijlen op ontwikkeling, is dit een huzarenklus: ‘De brug bouwen terwijl je er overheen loopt.’

 

Paul Zuiker
Procesmanager
Expertise centrum Krachtige Kernen-HAN

 

Misschien vind je deze berichten ook interessant